Eind september was ik op een wijnfestival in Amsterdam: de oogstfeesten van het noordelijk halfrond werden hier gevierd. En vorig jaar november werden de oogstfeesten van het zuidelijk halfrond ook hier gevierd. Echt heel leuk! Je kon veel soorten wijn proeven, masterclasses volgen en meevieren met de wijnboeren dat de oogst binnen is. Ken je dit wijnfestival?
Wijnboeren oogsten eerder
Traditioneel was september op het noordelijk halfrond de oogstmaand, maar door de klimaatveranderingen is voor diverse druivenrassen het seizoen al naar voren geschoven naar augustus en soms eind juli al.
Deze zomer is het heel lang heel heet geweest, soms wel te heet voor de druiven. Er is in augustus dan ook heel hard gewerkt in de wijngaarden. Ga je takken en bladeren wegsnoeien zodat alle energie naar de druiven kan gaan (om de perfecte wijn te maken) of laat je toch nog wat hangen, zodat de druiven niet verbranden? Veel keuzes die de wijnboer moest maken voordat het oogsttijd is. En dan komt de oogsttijd in zicht en moet je als wijnboer het moment van oogsten vaststellen. Er komt heel wat bij kijken voordat je kunt beslissen dat de druif rijp is.
Hoe weten ze dan wanneer de druiven rijp zijn?
Voor wijnboeren is het super belangrijk om te bepalen wanneer ze gaan oogsten. Daarbij spelen heel veel overwegingen een rol. Dit zijn de belangrijkste vijf:
- Vroeg- of laatrijpend druivenras?
Elk ras heeft zijn eigen rijpingstijd en dus ook een andere pluktijd. In wijnterminologie heet dat een vroeg-of een laatrijpend druivenras. - Suikergehalte
De suikers die in de druif zitten worden omgezet in alcohol. Hoe meer suikers in de druif, hoe hoger het uiteindelijke alcoholpercentage. Meer zon betekent meer suikers, en daarvoor helpt het om de druif langer te laten rijpen. - Zuurgraad
Druiven bevatten voornamelijk wijnsteenzuur en appelzuur. Wordt de druif rijper, dan neemt het zuurgehalte af. Maar je wilt ook niet een te laag zuurgehalte, want dan mist de druif bepaalde aroma’s en smaakt de wijn straks wat vlak. - Aroma’s
Hoe lekker is het als een wijn goed ruikt? Dus het is belangrijk dat de wijnboer de druiven niet de vroeg oogst, want dan zouden alle wijnen ongeveer hetzelfde ruiken en smaken. Tijdens het laatste stukje van het rijpingsproces ontwikkelt elke druif zijn eigen specifieke kenmerken. - De schilrijpheid
In de schil van de druif bevinden zich de kleurstoffen, tannines en aromatische componenten. Ook de schil moet daarom precies rijp genoeg zijn! Om hem optimaal te laten rijpen heeft de druif zon nodig. Aan de hand van de kleur van de schil, de kleur van de pitjes en de steel kan de wijnboer bepalen of de druif de juiste schilrijpheid heeft.
Het maakt uit wat voor wijn de wijnboer wil maken
Iedere wijnboer heeft in gedachten wat voor wijn hij of zij wil maken. Dat kan een frisse fruitige wijn zijn, maar dat kan ook een hele stevige, zware wijn zijn. Enerzijds hoog in het alcohol (druiven langer laten hangen waardoor ze meer suikers hebben), anderzijds door houtlagering (het rijpen van de wijn op houten vaten). Er zijn heel veel factoren waarmee de wijnboer kan spelen om precies de smaak te bereiken die hij voor ogen heeft. Het oogstmoment is er een van. De wijnboer zoekt naar de perfecte balans in de punten die ik hierboven genoemd heb, van suikergehalte tot schilrijpheid. Je ziet de boeren zeker in de laatste fase van het seizoen vaak door de wijngaard lopen om hun druiven op al deze punten te testen. Als alles in balans is, dan kan er geoogst worden!
Helpen in de wijngaard, vóór de herfstregen valt!
Van verschillende wijnboeren heb ik al mailtjes binnen gekregen of ik mee wil helpen bij het oogsten. Heel graag, elk jaar probeer ik dat minimaal één keer te doen, maar het is er nu helaas nog niet van gekomen. Hopelijk krijg ik nog een kans. (Is inmiddels gelukt en was weer heel erg leuk en leerzaam.)
Bij sommige wijnboeren is die kans allang verkeken omdat ze hun druiven bewust te vroeg geplukt hebben, uit angst voor de herfstregens die voorspeld worden. Dan kan de druif weer te waterig worden. Witte wijnen van vroeg geoogste druiven kunnen wat wrang van smaak zijn. Rode wijnen hebben dan vaak groene ‘tonen’(aroma’s) en zijn drogend, wat komt door tannines die onvoldoende rijp zijn geworden. Hoe langer de blauwe druif kan blijven hangen, hoe rijper de tannines zullen zijn wat resulteert in een zacht mondgevoel.
Extra genieten van de wijn
Het is dus echt een hele klus voordat jij van een heerlijke wijn kunt genieten. Ik hoop dan ook dat je de wijn die je drinkt met zorg hebt uitgekozen (of laten uitkiezen door mij 😉) en optimaal geniet van de wijn!
En wie weet ga je volgende keer wel me mee naar de oogstfeesten/wijnfestival of mee druiven plukken? Laat je het mij weten? Dat lijkt mij heel gezellig!